Đã lâu rồi tôi mới lại ăn bánh gio bà ngoại làm, cái thứ bánh hiền hòa óng ả thoang thoảng hương tro dù ăn cùng mật ngọt hay đường cũng đều có cái hay riêng, cái thì quyện quấn vào nhau như một tổng thể dịu ngọt cái thì tí tách hạt đường tạo nên một sự tương phản thú vị rồi tan vào với nhau.
Cái thứ bánh nhà quê, gio đất hay tro đất, ấy thế mà không đễ làm đâu nhé! Mấy năm gần đây, mỗi khi tôi có dịp về bà chơi là lại được thưởng thức món bánh tuyệt hảo ấy, ắt hẳn ngon hơn ở ngoài hàng, đến độ bác dâu đằng nhà nội tôi là người sành ăn quà mà từ khi được thử miếng bánh ấy cũng đem lòng yêu thích. Chả là trước đấy bác rất thích một loại bánh gio khác nên hay đem biếu ông bà nội tôi và chia cho các em, vây mà từ hồi được mẹ tôi mời món bánh gio bà ngoại bác đâm ra quay lưng lại với cái thứ bánh nhà chợ.
Cái bánh chợ ấy đỏ đẹp thật, mịn mượt thật nhưng cứ bị bị nồng vôi, bánh lại hay lả lướt quá nên khi ăn vào có chút vô duyên giống như một cô nàng ỏng ẻo xức nước hoa quá tay thay vì một cô gái quê rất khiêm nhường mà duyên dáng.
Để làm được thứ bánh duyên ấy phải có thứ nước lẳng chuẩn, bằng không thì hoặc bị rời rã như bánh chưng nửa mùa hoặc bị nồng vôi hoặc bị nhoét bánh. Nước lẳng là thứ nước vàng trong béo bóng được gạn từ hỗn hợp nước vôi và tro của các loại lá, vỏ cây mà nhiều khi tôi cũng không nhớ hết được là loại cây gì; có lẽ đó cũng chính là một trong những bí quyết của bà để có món bánh gio thật thanh mát.
Có được nước chuẩn rồi thì mọi thứ thật giản đơn, gạo nếp ngon và đều hạt được đãi sạch, ngâm vào nước lẳng vài tiếng rồi vớt ra rá ngay trước khi gói, mà chỉ được vớt từng đợt nhỏ một thôi! Sở dĩ phải làm như vậy vì nếu múc thẳng gạo lên gói thì bánh dễ bị nhão còn nếu để gạo róc nước thì bánh lại bị thiếu nước lẳng đâm ra kém dền, yếu thơm.
Công việc tiếp theo là gói bánh làm sao để bánh không bị chặt quá, nhỏ dài đều đẹp, thích nhất là buộc bằng dây chuối hay lạt nhưng dạo này bà hay làm quá nên hết sạch, phải dùng thay bằng dây nylon. Sau khi công việc gói bánh xong xuôi, chỉ còn việc xếp bánh vào nồi, đổ ngập nước và đun khoảng 3 tiếng là được. Thời gian canh bếp luộc bánh cũng là thời gian bà cháu tôi ngồi bên nhau tâm tình thủ thỉ, những lúc ấy tôi thấy lòng mình ấm áp lạ, thời gian trôi thật nhanh, thoắt một cái đã bánh đã chín rồi!
Tiết trời thu, nắng không còn gay gắt và gió dịu lại hiu hiu, ngồi dưới giàn mướp bóng nắng, cắt từng lọn bánh ánh mật, chậm rãi và lười biếng tôi chấm bánh và đưa lên miệng, cảm nhận cả đất trời trong sự hoà quyện của cỏ cây và tiết tấu của gió mây.
Ngày bé, mỗi khi buồn tôi lại đạp xe hay đi bộ vào nhà ngoại, chỉ một chốc lát thôi là nỗi lòng nhẹ vơi đi, có lẽ sự dung dị hiền hoà của người và cảnh nơi đây đã khiến lòng tôi tĩnh lại.
Tổng hợp & BT: Kim Bình (NauNgon.com)
